W związku z ewolucyjnym rozwojem człowieka od tysięcy lat istnieje tendencja do skracania łuków zębowych. Nasi przodkowie posiadali „dziewiątki” a nawet „dziesiątki”, które jednak wraz ze zmianą diety stopniowo zanikały. Obecnie jesteśmy świadkami identycznego mechanizmu, który spotyka zęby ósme – wielu ludzi nie posiada już tych zębów, a często ci, którzy je mają, cierpią na dolegliwości związane z brakiem na nie miejsca w jamie ustnej. W związku z tym, właściwe trzecie zęby trzonowe (zwane potocznie „ósemkami” lub „zębami mądrości”) bardzo często bywają usuwane, mimo, iż nie są nacechowane zaawansowanym procesem chorobowym.
Zęby mądrości wyrzynają się później niż pozostałe zęby stałe. Najczęściej dochodzi do tego powyżej 18 roku życia, a bywa, że nawet dopiero w wieku około 30 lat. Ze względu na rozwój części twarzowej czaszki, podczas którego dochodzi do rozwoju bazy kostnej dla łuków zębowych tylko do pewnego wymiaru, zęby trzecie trzonowe często są położone nieprawidłowo, wyrzynają się poza łukiem lub dochodzi do ich zatrzymania w kości. Wówczas ząb tkwi całkowicie w kości szczęki lub żuchwy albo jest częściowo przykryty kością. W każdym z opisywanych przypadków może dochodzić do stanów chorobowych, które zmuszają chorego do wizyty u lekarza. Dentysta może też rozpoznać taki stan podczas rutynowego badania stomatologicznego. Z powodu położenia zębów trzecich trzonowych i częstego ich zatrzymania, niezbędna jest diagnostyka radiologiczna, która pozwala na dokładne określenie umiejscowienia tych zębów i ich wpływu na sąsiednie struktury anatomiczne. Ma to znaczenie zarówno na etapie kwalifikacji danego zęba do ekstrakcji, jak i planowania samego zabiegu.
Wskazania do usunięcia ósemek
Nieprawidłowe położenie zęba – gdy ząb mądrości wyrzyna się w niewłaściwym kierunku, nie spełnia on swojej funkcji, jaką jest żucie. Oprócz tego, utrudnione jest właściwe dbanie o jego higienę, co powoduje kolejne problemy, np. próchnicę czy zapalenie dziąseł.- Całkowite lub częściowe zatrzymanie zęba – w tej sytuacji nie dochodzi do wyrznięcia zęba. Przykryty kością ząb często powoduje nawracające stany zapalne. Ponadto może on uszkadzać ząb leżący bliżej – siódemkę. Niekiedy dochodzi również do rozwoju torbieli zębopochodnej (ink do opisu) – patologicznej struktury, która powiększając się, osłabia strukturę kości i wymaga usunięcia.
- Wskazania ortodontyczne – w wielu przypadkach, ze względu na zbyt małe bazy kostne w stosunku do obecnych zębów, zęby mądrości utrudniają lub wręcz uniemożliwiają właściwe leczenie ortodontyczne. W takich przypadkach, po szczegółowej analizie przeprowadzonej przez lekarza ortodontę, zostaje podjęta decyzja o usunięciu zębów mądrości, nawet jeśli nie powodują one żadnych patologicznych objawów. Zabieg ekstrakcji pozwala w takim przypadku na poprawę położenia i funkcjonowania pozostałych zębów.
Ekstrakcja ósemki krok po kroku
W przypadku zębów wyrzniętych, ekstrakcja ósemek nie odbiega od standardowego postępowania. W znieczuleniu miejscowym, chirurg stomatologiczny przy użyciu specjalnych narzędzi: dźwigni i kleszczy, usuwa ząb z zębodołu. Powstała rana zostaje zabezpieczona i pacjent opuszcza gabinet ze wskazaniami, które pozwalają uniknąć nadmiernych dolegliwości pozabiegowych i zapewniają prawidłowe gojenie zębodołu.
W sytuacji kiedy ząb ósmy jest zatrzymany, przebieg zabiegu obejmuje szereg czynności, które umożliwiają wydobycie zęba z kości. W znieczuleniu miejscowym zostaje nacięta błona śluzowa, która pokrywa zatrzymany ząb, a następnie przy pomocy odpowiednich wierteł chirurg odsłania ząb. Często ze względu na położenie zostaje on rozcięty, aby łatwiej i mniej traumatycznie go usunąć. Po oczyszczeniu rany, chirurg zakłada szwy, które umożliwiają prawidłowe gojenie. Podobnie jak w przypadku zwykłej ekstrakcji, pacjent otrzymuje szereg zaleceń, aby proces gojenia przebiegał jak najmniej dotkliwie.
Zalecenia po ekstrakcji ósemek
Zabieg usunięcia ósemki zwykle przebiega bez poważniejszych komplikacji, jednak ze względu na jego charakter, pacjent musi liczyć się z kilkudniowym okresem rekonwalescencji. W dniu zabiegu należy spożywać tylko chłodne i płynne pokarmy. W celu zmniejszenia obrzęku, od razu po ustąpieniu znieczulenia zaleca się stosowanie zimnych okładów. W razie wystąpienia dolegliwości bólowych, pacjent może przyjmować leki przepisane przez lekarza. Szczególnie istotne jest unikanie palenia tytoniu, również w formie e-papierosów, ponieważ te środki istotnie upośledzają gojenie rany poekstrakcyjnej, co może prowadzić do przykrych dolegliwości. Mimo opisanych niedogodności, zdecydowana większość pacjentów bardzo szybko wraca do pełni sił i jeszcze tego samego dnia są w stanie normalnie funkcjonować. Lekarz przeprowadzający zabieg udziela szczegółowych informacji każdemu pacjentowi, uwzględniając specyficzne warunki i stopień skomplikowania wykonanego zabiegu, w związku z czym pacjent opuszcza gabinet z dokładnymi zasadami postępowania, aby jak najlepiej przebyć okres gojenia rany poekstrakcyjnej.
