T (Ochota):  +48 501 328 772 T (Ursynów):  +48 502 070 050

Blog stomatologiczny

Kortykotomia – zabieg, który może przyspieszyć leczenie ortodontyczne i ułatwić trudne ruchy zębów
Kortykotomia – zabieg, który może przyspieszyć leczenie ortodontyczne i ułatwić trudne ruchy zębów
lek. dent. Agnieszka Peret, lek. dent. Beata Ziętek-Saja

Coraz więcej osób w dojrzałym wieku decyduje się na leczenie ortodontyczne. Po zakończonym wzroście kości trudniej jednak o pewne ruchy zębów niż u dzieci czy nastolatków. Jedną z metod wspomagających leczenie ortodontyczne jest kortykotomia – zabieg chirurgiczny, który powoduje zmniejszenie oporu kostnego, co ułatwia pewne ruchy zębów i skraca czas leczenia.

Współczesna ortodoncja jest dziedziną interdyscyplinarną, co oznacza, że wykorzystuje różne specjalizacje i nowoczesne techniki leczenia stomatologicznego w celu osiągnięcia jak najlepszego efektu końcowego. Jedną z nich jest kortykotomia.

Co to jest kortykotomia?
Kortykotomia to zabieg chirurgiczny polegający na selektywnym, precyzyjnym nacinaniu blaszki kostnej stanowiącej główny „hamulec” ruchu zębów. Nacięcie kości pozwala na jej „rozluźnienie” i zmniejszenie oporu, co skutkuje możliwością szybszego przesunięcia zębów w pożądane miejsca. Tego typu naruszenie ułatwia  tzw. trudne ruchy ortodontyczne, a jednocześnie pobudza tkankę do szybszej przebudowy i „okrycia” korzenia przesuniętego zęba.

Kortykotomia w ortodoncji i periodontologii
Kortykotomia jest coraz częściej stosowana jako zabieg wspomagający leczenie ortodontyczne. Skraca czas leczenia ortodontycznego nawet do jednej trzeciej poprzez przyspieszenie ruchu zębów w pierwszym okresie leczenia. Zabieg wspomaga rozszerzenie łuków zębowych, co stwarza miejsce na rozładowanie stłoczeń bądź ułatwia przesuwanie zębów w celu zamknięcia luki. Dzięki temu możemy uzyskać większy zakres przemieszczeń zębów. Decydując się na zabieg kortykotomii warto pamiętać, że przez 3-4 miesiące wizyty u ortodonty w celu wymiany łuków bądź nakładek ortodontycznych będą odbywały się częściej, aby optymalnie wykorzystać ten sprzyjający pracy zębów czas .
Planując leczenie ortodontyczne warto rozważyć przeprowadzenie kortykotomii również z tego powodu, że  zmniejsza ona ryzyko recesji dziąseł po leczeniu ortodontycznym. Dlaczego? Otóż ortodontyczne poszerzenie łuku zębowego wiąże się z możliwością powstania niewielkich ubytków w kości (dehiscencji), które uważane są za czynnik predysponujący do wystąpienia powikłań w postaci recesji dziąsła.

Na czym polega zabieg kortykotomii?
Kortykotomia polega na wykonaniu nacięć w blaszce przedsionkowej wyrostka zębodołowego pomiędzy i czasami nad korzeniami zębów. Celem  zabiegu jest sprowokowanie czasowej osteopenii (obniżenia mineralnej gęstości kości)  i zwiększonego obrotu kostnego. Skutkiem wystąpienia tych reakcji jest zmniejszenie oporu kostnego po przyłożeniu siły ortodontycznej. W ten sposób  ułatwiamy przesuwanie zębów wraz z przyległą do korzenia zdemineralizowaną macierzą pozakomórkową. Przesuwanie korzeni wraz z otaczającą tkanką kostną zmniejsza prawdopodobieństwo powstania ubytków blaszki kostnej i w konsekwencji recesji dziąsła. W dostępnym piśmiennictwie brak jest jednak danych oceniających zmiany w obrębie wyrostka zębodołowego po leczeniu ortodontycznym wspomaganym zabiegiem kortykotomii.

Kiedy zalecamy kortykotomię?
Zabieg kortykotomii proponujemy pacjentom, u których występują znaczne stłoczenia zębów i/lub zęby zatrzymane. Jest on pomocny przy zamykaniu szpar poekstrakcyjnych i znaczących wadach zgryzu (zgryz krzyżowy, głęboki, wady III klasy). Wskazaniami do kortykotomii są również resorpcje korzeni, intruzje, ekstruzje, mezjalizacja, dystalizacja zębów trzonowych, grupowa czy deficyt wymiaru poprzecznego w zakresie wyrostka zębodołowego.

Ile trwa kortykotomia?
Zabieg kortykotomii trwa około 1.5 godziny (zależnie od zasięgu zabiegu - możliwy jest zabieg na segment oraz na pełen łuk zębowy) i jest wykonywany w znieczuleniu miejscowym przez lekarza periodontologa lub chirurga stomatologicznego. Do wykonania kortykotomii używano kiedyś wyłącznie wierteł chirurgicznych. Obecnie stosuje się nowoczesne urządzenia do piezochirurgii (skaler piezoelektryczny). Korzyści wynikające z zastosowania piezochirurgii w ortodoncji to selektywne cięcie wyłącznie tkanki kostnej (bez naruszenia nerwów, naczyń i błony śluzowej), dezynfekcja rany dzięki zjawisku kawitacji, zmniejszenie krwawienia śródzabiegowego oraz szybsze gojenie rany. Zabieg wykonuje się najczęściej tydzień po założeniu aparatu ortodontycznego. Mogą po nim wystąpić ból, obrzęk i opuchlizna, które zwykle ustępują kilka dni po zabiegu.

Periodontologia - Pytania i odpowiedzi

Paradontoza jest potoczną, historyczną nazwą chorób przyzębia i współcześnie nie jest uznawana za prawidłową nazwę jednostki chorobowej. Prawidłową nazwą najczęściej występującej choroby przyzębia jest zapalenie przyzębia, czyli periodontitis. Zapalenie przyzębia występuje wtedy, gdy stan zapalny rozszerza się i  dotyczy nie tylko tkanek miękkich otaczających ząb (czyli dziąsła), a doprowadza do utraty kości wyrostka zębodołowego.

Choroby przyzębia to grupa przewlekłych schorzeń zapalnych niszczących tkanki utrzymujące zęby w zębodołach. Występują one powszechnie - szacuje się, że dotyczą 50% dorosłych i są główną przyczyna utraty zębów. Źle wpływają na odżywianie, ogólny stan zdrowia, mowę i wygląd twarzy, a tym samym znacząco obniżają jakość życia.

Choroby przyzębia mogą być skutecznie leczone, jednak powodzenie terapii nie zależy tylko od lekarza. Lekarz przeprowadza procedury terapeutyczne, ale odpowiedzialność za ich wynik spoczywa w takiej samej mierze na nim oraz pacjencie. Wynika to z faktu konieczności utrzymania idealnej higieny jamy ustnej.

Leczenie najczęściej rozpoczyna się od wyeliminowania bakterii podczas skalingu, czyli profesjonalnego zabiegu usunięcia złogów płytki nazębnej i kamienia wraz z wygładzeniem powierzchni zęba. Dodatkowo lekarz może zalecić preparaty w formie płukanek i żeli o działaniu antyseptycznym. W przypadku bardziej zaawansowanych form zapalenia przyzębia istnieje możliwość wykonania specjalistycznych zabiegów periodontologicznych np. niechirurgiczne leczenie przyzębia, chirurgiczne leczenie głębokich kieszeni poprzez ich precyzyjne doczyszczenie w trakcie zabiegu, regeneracja tkanek przyzębia z użyciem biomateriałów. Sukces terapii zapewnia stała kontrola choroby w gabinecie stomatologicznym najczęściej raz na sześć miesięcy.

Choroby przyzębia są schorzeniem wieloczynnikowym, jednak pierwotnym czynnikiem je wywołującym są zawsze bakterie płytki nazębnej. Obniżenie staranności higieny jamy ustnej prowadzi do większego nagromadzenia płytki bakteryjnej i rozwoju stanu zapalnego. Mechanizm zapalenia w przyzębiu jest bardzo podobny do mechanizmu powstawania próchnicy i jest bezpośrednią pochodną braku właściwej higieny.  Niemniej całkowicie zdrowe zęby nie gwarantują nam zdrowego przyzębia, ponieważ istnieją dodatkowe czynniki ryzyka, takie jak: palenie tytoniu, cukrzyca, otyłość, osteoporoza czy stres. Warto podkreślić, że nawet jeżeli przegląd stomatologiczny wykazuje brak  ubytków próchnicowych, a towarzyszy nam np. krwawienie dziąseł podczas szczotkowania w domu, to oznacza, że potrzebujemy konsultacji higienistki, lekarza dentysty lub lekarza specjalisty periodontologa.

Choroba przyzębia nie jest przeciwwskazaniem do użycia implantów u pacjenta z brakami w uzębieniu, jednak wymaga ona jednak wyleczenia. Planując implanty ważne jest, aby usunąć wszystkie czynniki powodujące zapalenie dziąseł lub przyzębia, ponieważ mogą one wywołać taki sam proces zapalny tkanek miękkich otaczających implanty. 

Profilaktyka chorób przyzębia ma kluczowe znaczenie już od wieku dziecięcego. Podstawową metodą jest prawidłowa, codzienna higiena jamy ustnej w domu oraz regularne wizyty kontrolne w gabinecie stomatologicznym wraz z okresowym profesjonalnym oczyszczaniem zębów.

Nieleczone zapalenie przyzębia nieuchronnie prowadzi do ubytków podstawy kostnej, a w konsekwencji rozchwiania i utraty zębów.

Autor

lek. dent. Agnieszka Peret

Specjalizuje się w periodontologii, doświadczenie zawodowe zdobywała w Mazowieckim Centrum Stomatologii (MCS) w Warszawie.

Czytaj więcej
Tagi: kortykotomia
(Ochota) (Ursynów) Napisz
Strona korzysta z plików cookie w celu realizacji usług zgodnie z Polityką dotyczącą cookies. Możesz określić warunki przechowywania lub dostępu do cookie w Twojej przeglądarce.